Uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej getto żydowskie w Wisznicach

W piątek, 14 listopada 2025 r., w Wisznicach odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Żydów z Wisznic pomordowanych przez niemieckiego okupanta w czasie II wojny światowej, w 80. rocznicę zbrodniczej akcji „Reinhardt”. Tablica została ufundowana przez Marszałka Województwa Lubelskiego Jarosława Stawiarskiego i umieszczona na budynku Urzędu Gminy Wisznice od strony ul. Krótkiej – w miejscu, gdzie w latach 1940–1942 funkcjonowało getto żydowskie.

Uroczystość zgromadziła mieszkańców, przedstawicieli władz samorządowych, instytucji kultury oraz młodzież szkolną. Wydarzenie to stanowi ważny gest pamięci wobec dawnych mieszkańców Wisznic oraz przypomnienie o tragicznych wydarzeniach II wojny światowej. Odsłonięta tablica jest nie tylko symbolicznym upamiętnieniem ofiar, lecz także wyrazem szacunku dla społeczności żydowskiej, która przez wieki współtworzyła historię i tożsamość naszej gminy.

– Wiszniccy Żydzi przez tyle lat budowali tę społeczność, całą okolicę, będąc sąsiadami Polaków. Wśród nas i w nas nie ma antysemityzmu, choć często chce nam się to wmówić, przywołując różne sytuacje z naszej historii, których nie da się wykluczyć – nawiązał do słów wójta Piotra Dragana obecny na uroczystości członek zarządu Województwa Lubelskiego Jarosław Kwasek.  – Tak naprawdę to my, właśnie w taki sposób, jesteśmy w stanie uhonorować mieszkańców, swoich sąsiadów. To kolejna płyta, która w tym miejscu zawisła. Cieszę się, że jest tu tyle dzieci i młodzieży, bo to na was będzie spoczywał obowiązek pielęgnowania i badania tej tradycji, w taki sposób, by to zgłębiać i przekazywać kolejnym pokoleniom, jak wspaniałą społeczność w zgodzie potrafiliśmy stworzyć, funkcjonować i rozwijać. Musicie to zgłębiać, żeby pamiętać, jaki to był obraz bestialstwa, ludobójstwa i zachowania jednego człowieka wobec drugiego – w tym przypadku Niemców wobec Żydów – zaapelował do młodych ludzi.

Dalsza część uroczystości odbyła się w Centrum Kultury Chrześcijańskiej, gdzie została przygotowana wystawa poświęcona historii społeczności żydowskiej zamieszkującej region. Głównym eksponatem była tora pochodząca z synagogi wisznickiej, odnaleziona przez potomków mieszkańca Wygody, dzięki któremu przetrwała ona od czasu pożaru synagogi – podpalonej przez Żydów chcących uchronić ją od sprzeniewierzenia przez Niemców, którzy zamierzali w niej urządzić pralnię. Fragmenty tory odczytał tego dnia rabin Symcha Keller, reprezentujący naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha. Zaprezentowano także poruszający reportaż Tadeusza Doroszuka pt. „Byli od wieków, odeszli na zawsze. Wiszniccy Żydzi w czasach zagłady.”

Dzisiejsze Wisznice – podobnie jak przed wojną – pragną być miejscem otwartym, przyjaznym i świadomym swojej przeszłości. Pamięć o tych, którzy odeszli, pozostaje ważną częścią naszej wspólnej historii.

Dziękujemy wszystkim za obecność i udział w tym wyjątkowym wydarzeniu.

Zdjęcia: Radio Biper